Yaşam kalitesi oluşturmada duyuların önemi
Kokunun psikolojisi
Duyular, yataktaki çarşafların kokusundan evde pişirilen bir yemeğin tadına kadar, kişinin kendini evinde hissetmesinde kritik bir rol oynar. Bir bireyin bakımında bu temel ama önemli hususlar, bakım evine daha mutlu ve daha kolay bir geçişi destekleyerek bir aidiyet duygusunun oluşturulmasına yardımcı olabilir. Bu da konuklar için daha iyi bir yaşam kalitesine katkıda bulunmak açısından çok önemlidir.
Koku çok güçlü bir duyudur, özellikle de görme yetisi azalmaya başladığında. Koku alma duyumuz hafızayla diğer duyularımızdan daha yakından bağlantılıdır ve son derece kişiseldir. Koku aynı zamanda son derece duygusaldır. Bazı kokular olumlu anıları çağrıştırır. Koku ve hafıza arasındaki ilişkiler tipik olarak gençken ve en kolay etkilenebilir olduğumuz dönemde oluşur. Bu nedenle bunlara verdiğimiz tepki güçlü bir koşullu otomatik tepkidir. Evle ilişkilendirilen tanıdık bir koku güven vericidir. Bu, giysi ve yatak takımlarında kullanılan belirli bir deterjanın kokusundan, bir kişinin odasında kullanılan oda spreyi kokusuna kadar her şey olabilir. Araştırmalar, ruh halimizin tanıdık kokular aldığımızda iyileştiğini ve bunun bir bakım evi sakininin diğerlerine katılma veya diğer insanlara yardım etme isteği üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini göstermiştir.
Tat aşinalığı
Bazı yiyeceklere aşina olmak, o yiyeceği kabullenişimizi etkileyebilir ve tat ve koku algısıyla ilişkilidir. Bir kişi, bakım evine ilk kez giriş yaptığında; bakım evine kendisi veya ailesi tarafından sevdiği ve sevmediği yiyeceklerin bildirilmesi önem taşır. Tüm bakım evleri, besleyici gıda seçenekleri sunmaya ve alerjileri önlemeye özen gösterir; ancak bir bakım evi sakininin kendini evinde hissetmesini sağlayacak unsurlar, bariz olanın ötesine geçer. Bu, kişinin bakım evine geldiği ilk hafta içinde en sevdiği yiyecekleri yemesini sağlamak veya öğün aralarında en sevdiği atıştırmalıkları sunmak anlamına gelebilir. Küçük ayrıntılar, kişinin kendini hoş karşılanmış ve evinde hissetmesini sağlar ve yeni hayatına daha hızlı uyum sağlamasına yardımcı olur.
Rahatlatıcı sesler
Bakım evleri tanıdık olmayan seslerle doludur. Bu nedenle sesi kullanarak daha tanıdık bir ortam yaratmak için neler yapılabileceğini düşünmek önem taşır. Bakım evi sakinlerinin odalarındaki bireysel seslerden (en sevdikleri radyo istasyonu, TV programı veya müzik gibi) bakım evindeki (çamaşırhaneden gelen uğultu veya yoğun mutfak alanının sesi gibi) alışılmış seslere varıncaya kadar, bunların hepsi rahatlatıcı bir ortam yaratmaya yardımcı olabilir.
Her şey dokunuşta
Koku ile çok yakından ilişkili olan bir diğer duyu da dokunma duyusudur. Bir kişi, tanıdık bir kumaşa dokunuşun hissettirdiği tanıdık duygu sayesinde kendini daha fazla evinde hissedebilir. Yataktaki yumuşak çarşaflar, evden getirilen dekoratif yastıklar, yumuşak giysiler... Hepsi aidiyet hissini artırabilir.
Çamaşırhanenin; kişisel giysilerin, nevresimlerin ve havluların yıkanmasında azami özeni göstermesi bu konuda önem taşır. Yumuşak, kabarık bir havlu, kişinin banyo veya duştan sonra rahatlamış hissetmesini sağlayabilir. Ardından temiz ve harika kokan yumuşak giysiler giymesi, genel mutluluk hissini arttırabilir.
Bir konuğun bakım evinde kendini evinde hissetmesini sağlamak için tüm duyular dikkate alınmalıdır. Her temas noktasını düşünmek ve evinizin duyusal deneyim açısından en iyisini sunduğundan emin olmak, tüm bakım evi sakinlerinin genel yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olacaktır.
- 1.Nature: Unpicking the link between smell and memories https://www.nature.com/articles/d41586-022-01626-x
- 2.Frontiers in Behavioral Neuroscience Behavioral and Neurobiological Convergence of Odor, Mood and Emotion: A Review https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnbeh.2020.00035/ful